[ΠΑΙΧΝΙΔΙ] Ο....- ισμός...

Πολλές οι λέξεις που τελειώνουν σε -ισμός.
Τί σημαίνουν? Δίνω μια λέξη και ο επόμενος την εξηγει και δινει μια άλλη...

Νατουραλισμός

Αισθητικό κίνημα του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αι. Ξένος όρος που μεταφέρθηκε στην ελληνική (πβ. γαλλ. naturalisme), ο οποίος παράγεται από τη λατινική λέξη natura (= φύση). Αποτελεί κατάληξη και υπέρβαση του ρεαλισμού του 19ου αι. και διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές, επιστημονικές, φιλοσοφικές και ηθικές αντιλήψεις του 19ου αι. Ο νατουραλιστής λογοτέχνης επιλέγει θέματα από την καθημερινή ζωή - συχνά προκλητικά - με έμφαση στην ανθρώπινη αθλιότητα, τη διαφθορά, τις απάνθρωπες συνθήκες ζωής, τις κατώτερες ανθρώπινες ορμές και τους περιορισμούς της ελευθερίας και επιμένει στη φωτογραφική απόδοση της πραγματικότητας, στην περιγραφική λεπτομέρεια, στη σχολαστική ανάλυση, χωρίς να καταβάλει προσπάθεια ωραιοποίησης ή εξιδανίκευσης.

Φορμαλισμός

Φορμαλισμος

Καλλιτεχνικό ρεύμα (γαλλ. λ. formalisme) που εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αι. και στις αρχές του 20ου, που συνδυάζει τα πολυάριθμα ρεύματα και τις σχολές της αστικής τέχνης (φουτουρισμό, κυβισμό, αφηρημένη τέχνη, σουρεαλισμό κλπ.) αποβλέπει στη μορφολογική προσέγγιση των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών έργων και επιδιώκει την αναζήτηση της τυπικής ομορφιάς στην τέχνη υποστηρίζει ότι η καλλιτεχνική μορφή πρέπει να λειτουργεί ανεξάρτητα από το ιδεολογικό ή κοινωνιολογικό περιεχόμενο και ότι η αυτόνομη φόρμα, δομή ενός έργου είναι εκείνη που δίνει ιδιαίτερη χάρη και θελκτικότητα στην τέχνη.

Μινιμαλισμος....

Μινιμαλισμος...

Ο όρος μινιμαλισμός προέρχεται από την αγγλική λέξη minimum, που σημαίνει ελάχιστος και χαρακτηρίζει το καλλιτεχνικό κίνημα, που αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 50, κυρίως στην Αμερική. Οι μινιμαλιστές υποστηρίζουν, ότι τα χρώματα και οι θεματολογίες έχουν πια εξαντληθεί και η ζωγραφική μπορεί είναι μόνο "οπτικές πληροφορίες", με ελάχιστα δυνατόν εκφραστικά σύμβολα. Ο μινιμαλισμός, με την ευρεία έννοια της "οικονομίας των μέσων", βρήκε απήχηση και σε άλλες μορφές τέχνης, όπως στη Μουσική και τον Κινηματογράφο. Ο μινιμαλισμός βασίζεται κυρίως σε ιδέες ανάλογες με τους αφρικανικούς ρυθμούς, που ορίζεται από την επανάληψη κάποιου μοντέλου που αλλάζει ελάχιστα και μεταμορφώνεται σε κάποιο άλλο...

Μεταλλακτισμός ...

Μεταλλακτισμός

Θεωρία, σύμφωνα με την οποία τα είδη εξελίσσονται με μεταλλάξεις. Ο μεταλλακτισμός είναι εντελώς αντίθετη θεωρία από τη δαρβίνειο, γιατί διδάσκει την απότομη και με άλματα εξέλιξη, ενώ η δαρβίνειος θεωρία παραδέχεται τη συνεχή και βαθμιαία εξέλιξη των ειδών. Κατά τους εισηγητές της θεωρίας αυτής, στα χρωμοσώματα του πυρήνα των κυττάρων επέρχονται αιφνίδιες μεταβολές, που έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση στους απογόνους εντελώς νέων ιδιοτήτων. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε μετάλλξη. Ο μεταλλακτισμός αποδίδει εξαιρετικό ρόλο στην τύχη και η μετάλλαξη είναι γεγονός τυχαίο. Δεν εξηγεί, όμως με ποιό τρόπο οι μεταλλάξεις συντελούν στην εξέλιξη κα γι αυτό δεν δίνει πλήρη εξήγηση του εξελικτικού μηχανισμού.

Κυνισμός ...

Κυνισμός...

Φιλοσοφική τάση και διδασκαλία, που προήλθε από τις ποικίλες προεκτάσεις της σωκρατικής διδασκαλίας. Η αρχή της σωκρατικής φιλοσοφίας, πάνω στην οποία στηρίζεται η κυνική φιλοσοφία, ήταν κυρίως η εγκράτεια και η υπερνίκηση των παθών, ακόμη δε το δόγμα ότι η αρετή είναι διδακτή.

Ινστρουμενταλισμός...

Ινστρουμενταλισμός...

Ρεύμα του υποκειμενικού ιδεαλισμού . Ιδρυτής υπήρξε ο Αμερικανός φιλόσοφος Ντιούι . Σύμφωνα με την άποψή του οι έννοιες , οι επιστημονικοί νόμοι και οι θεωρίες δεν είναι παρά όργανα, εργαλεία ( ινστρουμέντα) , δηλαδή κλειδιά που οδηγούν σε ορισμένες "καταστάσεις", σε "σχέδια δράσης" , σε «γεγονότα» και που μ’ αυτά καλύπτεται ο ιδεαλιστικός χαρακτήρας του.

Εβολυσιονισμός...

Εβολυσιονισμος......

Φιλοσοφική θεωρία που βασίζεται στην εξέλιξη . Μια σειρά ολόκληρη από διαδοχικές αλλαγές , όπου η καθεμία σχετίζεται και προσδιορίζεται από εκείνη που είναι προηγούμενη και προέρχεται από αυτή σύμφωνα με κάποια εσωτερική αναγκαιότητα . Η αρχή γίνεται από μιαν απλή μορφή , η οποία περνά από διάφορες φάσεις και φτάνει σε σύνθετες και πολύπλοκες μορφές .

Ρομαντισμός....

Ρομαντισμός....

Ιδεολογικό και καλλιτεχνικό κίνημα που εμφανίστηκε αρχικά στη Γερμανία του τέλους του δέκατου όγδοου αιώνα και διαδόθηκε αργότερα στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική. Ο ρομαντισμός εξέφραζε την οδύνη ή τη δυσαρέσκεια για τα αποτελέσματα του διαφωτισμού και της αστικής αισιοδοξίας για τη συνεχή πρόοδο.

Ρεπουμπλικανισμός...

Ρεπουμπλικανισμός...

Ο όρος καλύπτει μια ποικιλία πολιτικών κινημάτων και θεωριών, που τα κοινά τους σημεία είναι, ότι αντιτίθενται στη μοναρχία και προτιμούν μιαν αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση, πιστεύοντας, επίσης, κατά διάφορους βαθμούς, στις αξίες της ισότητας και της ελευθερίας. Στο ρεπουμπλικανικό πολίτευμα, τα καθήκοντα της διοίκησης ανατίθενται με δημόσια ψηφοφορία μόνο σε άνδρες που διαθέτουν προνόμια δίνονται πάντα στους δολοπλόκους και ανήθικους μηχανορράφους.
Ο Ρουσσώ ταυτίζει τη μοναρχική διακυβέρνηση με το δεσποτισμό και τις ρεπούμπλικες με τα ελεύθερα κράτη, ονομάζει δε ρεπουμπλικανούς τους υποστηριχτές της δημοκρατίας.

Σαδισμός ...

Σαδισμος
Είναι μια γενετήσια διαστροφή κατά τη οποία το διεστραμμένο άτομο αισθάνεται ηδονή, όταν βασανίζει σωματικά ή ηθικά ένα άλλο άτομο. Ο σαδισμός μπορεί να είναι πρόκληση ελαφρού σωματικού πόνου, αλλά πολλές φορές καταλήγει στη θανάτωση.
Ο όρος είναι συνδεδεμένος με το όνομα του μαρκήσιου ντε Σαντ, του οποίου τα έργα είναι γεμάτα από το στοιχείο της διαστροφής.
Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα ανθρώπων που ηδονίζονταν βλέποντας συνανθρώπους τους να βασανίζονται. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τους Ρωμαίους αυτοκράτορες Νέρωνα και Τιβέριο. Γνωστή επίσης είναι η περίπτωση του σαδιστή Τζακ του Αντεροβγάλτη που δολοφονούσε γυναίκες.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις ομαδικών σαδιστικών εγκλημάτων όπως η σφαγή των βρεφών από το βασιλιά Ηρώδη, η Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, η μαζική σφαγή των Αρμενίων και τέλος τα απάνθρωπα βασανιστήρια των αιχμαλώτων στα χιτλερικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Φουτουρισμος

Φουτουρισμός...

Ο Φουτουρισμός ήταν ένα λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κίνημα του 20ου αιώνα. Θεωρείται κυρίως μια ιταλική σχολή στο χώρο της λογοτεχνίας και της τέχνης που ωστόσο υϊοθετήθηκε και από καλλιτέχνες άλλων χωρών, ειδικότερα της Ρωσίας. Ο Φουτουρισμός αναπτύχθηκε σχεδόν σε όλες της μορφές της τέχνης, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την ποίηση, τη μουσική και το θέατρο. Τοποθετείται χρονικά την περίοδο 1909-1920.

Βασική μορφή του φουτουριστικού κινήματος αποτέλεσε ο Ιταλός ποιητής Φίλιππο Τομάσο Μαρινέτι, που είναι και ο δημιουργός του περίφημου ιδρυτικού μανιφέστο του Φουτουρισμό. Αρχικά δημοσιεύτηκε στο Μιλάνο (1909) αλλά και στην γαλλική εφημερίδα Le Figaro (Φιγκαρό) στις 20 Φεβρουαρίου 1909.

Διαλογισμός..

Διαλογισμός...

Ο Διαλογισμός είναι μία μορφή πνευματικής συγκέντρωσης που επιτυγχάνεται με τη βαθιά χαλάρωση, την απομάκρυνση κάθε σκέψης και εξωτερικών ερεθισμάτων από τη συνειδητότητα του υποκειμένου. Σκοπός του διαλογισμού είναι η άντληση γνώσης ή και εμπειριών άμεσα, χωρίς τη χρήση των αισθητηρίων οργάνων του ανθρώπου ή οποιασδήποτε πηγής πληροφόρησης. Γενικότερα θεωρείται και μέσο ψυχικής χαλάρωσης και ευεξίας.

Αφθαρτοδοκητισμός...

ΑΦΘΑΡΤΟΔΟΚΗΤΙΣΜΟΣ

Θρησκευτική αίρεση , αρχηγός της οποίας ήταν ο επίσκοπος Αλικαρνασσού Ιουλιανός ( αρχές 6ου αι. ) . Οι οπαδοί του ονομάζονταν " Αφθαρτοδοκήται " ή "Αφθαρτοδοκηταί " και δίδασκαν ότι το σώμα του Χριστού ήταν άφθαρτο και πριν από την Ανάσταση και απαλλαγμένο από τα λεγόμενα "αδιάβλητα πάθη " , όπως η πείνα , η δίψα , ο κάματος κλπ.



Ιμπεριαλισμος....

Ιμπεριαλισμός..

Ο ιμπεριαλισμός αποτελεί πολιτική επέκτασης του ελέγχου ή της εξουσίας που ασκείται σε ξένες οντότητες ως μέσο απόκτησης και/ή διατήρησης μιας αυτοκρατορίας. Αυτό συμβαίνει είτε μέσω άμεσης εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού είτε διαμέσου έμμεσων μεθόδων άσκησης ελέγχου στα πολιτικά και/ή τα οικονομικά πράγματα άλλων κρατών. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει την πολιτική επικυριαρχίας ενός έθνους σε άλλες χώρες, ανεξάρτητα από το αν το έθνος θεωρεί τον εαυτό του μέρος της αυτοκρατορίας. Η «Εποχή του Ιμπεριαλισμού» συνήθως αναφέρεται στην περίοδο του Νέου Ιμπεριαλισμού που άρχισε το 1860, όταν κυρίαρχα ευρωπαϊκά κράτη ξεκίνησαν τον αποικισμό άλλων ηπείρων.

Προτεσταντισμός..

Προτεσταντισμός



Ο Προτεσταντισμός ή Διαμαρτύρηση αποτελεί χριστιανικό κίνημα που εμφανίστηκε το 16ο αιώνα στη Γερμανία, και από εκεί εξαπλώθηκε στην κεντρική και δυτική Ευρώπη με την ονομασία «διαμαρτύρηση» ή «μεταρρύθμιση». Πρωτεργάτης του ήταν ο Γερμανός μοναχός Μαρτίνος Λούθηρος.


Σουρεαλισμος...

Σουρεαλισμος...

Λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κίνημα το οποίο υποστηρίζει την αυθόρμητη έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων, χωρίς να "λογοκρίνονται" από διάφορους περιοριστικούς παράγοντες. Υποστηρίζει την έκφραση του υποσυνείδητου, την "κατασκευή μιας νέας υπερπραγματικότητας" με την ταυτόχρονη απόρριψη του πραγματικού και αισθητού κόσμου.

Σεξισμός...

Σεξισμός...

Η ιδέα ή η αντίληψη, ότι γα άτομα ενός φύλου είναι λιγότερο έξυπνα ή λιγότερο ικανά από αυτά του άλλου φύλλου και ότι συγκεκριμένες εργασίες ή δραστηριότητες είναι κατάλληλες για τις γυναίκες, ενώ άλλες για τους άνδρες. Συχνά χρησιμοποιείται από τις γυναίκες ως έκφραση αποδοκιμασίας για τις σε βάρους τους διακρίσεις.
Η λέξη σεξισμός χρησιμοποιείται για να χαρακτηριστεί το ιδιαίτερο είδος καταπίεσης που ασκείται σε βάρος των γυναικών. Ο όρος περικλείει δύο έννοιες. Η πρώτη είναι ότι οι άνδρες είναι πιο σημαντικοί από τις γυναίκες και η δεύτερη, ότι ο ρόλος των γυναικών είναι να προσφέρουν ευχαρίστηση στους άνδρες και να τους βοηθούν.

Νεοφασισμός ...

Νεοφασισμός..

Πολιτικό κίνημα στην Ιταλία, που αποβλέπει στην αναβίωση, μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου, του φασισμού του Μουσολίνι. Το εκπροσωπούσε το κόμμα ''Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα''. Επίσης, ο Νεοφασισμός είναι άρρηκτα δεμένος με τις πιο ακρέες μορφές ρατσισμού που αποτέλεσαν στόχο της Αντιρατσιστικής Πρωτοβουλίας από την αρχή.

Κονστρακτιβισμός..

Ο Κονστρουκτιβισμός (Constructivism) αποτελεί καλλιτεχνικό ρεύμα, κυρίως στη ζωγραφική και τη γλυπτική, που αναπτύχθηκε την περίοδο 1913-1930 στη Ρωσία. Θεμελιωτής του κινήματος θεωρείται ο Ρώσος καλλιτέχνης Βλαντιμίρ Τάτλιν. Ως πρόδρομοι του Ρωσικού κονστρουκτιβισμού αναφέρονται πολλές φορές τα κινήματα του Φουτουρισμού και του Κυβισμού, με τα οποία είναι γεγονός πως ήρθε σε επαφή και ο Τάτλιν στο Παρίσι. Το κίνημα του κονστρουκτιβισμού συνδέθηκε όμως επίσης με τη σχολή του Μπαουχάους στη Γερμανία καθώς και με τον Νεοπλαστικισμό.Κύριο χαρακτηριστικό του κινήματος του κονστρουκτιβισμού αποτελούν οι απολύτως αφηρημένες κατασκευές. Απουσιάζουν οι συμβατικές αναπαραστάσεις αντικειμένων ενώ δίνεται έμφαση στην απεικόνιση γεωμετρικών μορφών.

Ντανταϊσμός....

Ντανταϊσμος...

Ο Ντανταϊσμός ή Νταντά (Dada) είναι ένα καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στις εικαστικές τέχνες καθώς και στη λογοτεχνία (κυρίως στην ποίηση), το θέατρο και την γραφιστική. Μεταξύ άλλων, το κίνημα ήταν και μια διαμαρτυρία ενάντια στη βαρβαρότητα του πολέμου και αυτού που οι Ντανταϊστές πίστευαν ότι ήταν μια καταπιεστική διανοητική αγκύλωση, τόσο στην τέχνη όσο και στην καθημερινότητα. Ο Ντανταϊσμός χαρακτηρίζεται από εσκεμμένο παραλογισμό και απόρριψη των κυρίαρχων ιδανικών της τέχνης. Επηρέασε μεταγενέστερα κινήματα, συμπεριλαμβανομένου του σουρρεαλισμού

Ιμπρεσιονισμος.....

Ιμπρεσιονισμός..

Ο Ιμπρεσιονισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Αν και αρχικά καλλιεργήθηκε στο χώρο της ζωγραφικής, επηρέασε τόσο τη λογοτεχνία όσο και τη μουσική. Ο όρος Ιμπρεσιονισμός (Impressionism) πιθανόν προήλθε από το έργο του Κλωντ Μονέ Impression, Sunrise. Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική είναι τα ζωντανά χρώματα (κυρίως με χρήση των βασικών χρωμάτων), οι συνθέσεις σε εξωτερικούς χώρους, συχνά υπό ασυνήθιστες οπτικές γωνίες και η έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός. Οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι θέλησαν να αποτυπώσουν την άμεση εντύπωση (impression) που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.

Ρεφορμισμός..

Ρεφορμισμός

Ο όρος Ρεφορμισμός (<Γαλλ.reformisme Λατιν.reformo>) είναι όρος της οικονομική πολιτικής με τον οποίο από τα μέσα του 19ου αιώνα και αρχές του 20ου αιώνα και μέσα στα πλαίσια του σοσιαλιστικού κινήματος χαρακτηρίστηκε κάθε πολιτική τάση εγκατάλειψης της επαναστατικής ανατροπής κεφαλαιοκρατικού καθεστώτος (επαναστατικός σοσιαλισμός) και αντικατάσταση αυτής με προσπάθεια επίτευξης μεταρρυθμίσεων μέσα από τους κόλπους του ίδιου του κεφαλαιοκρατικού καθεστώτος. Όμως ο όρος αυτός μετά την ανατροπή του ανατολικού οικονομικού μπλοκ φαίνεται να έχει περιορισθεί με συνέπεια το κεφαλαιοκρατικό καθεστώς να παγιώνεται παγκοσμίως με πολλές πρόσθετες ασφαλιστικές δικλείδες αλληλεξάρτησης.


Ευαγγελισμος

Ευαγγελισμος...

Με την λέξη Ευαγγελισμός αναφερόμαστε στην χαρμόσυνη είδηση για τον Χριστιανισμό, της γέννησης του Ιησού Χριστού, που δόθηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς την Μαριάμ. Επίσης, με τον ίδιο όρο αναφερόμαστε στην εκκλησιαστική εορτή που τελείται την 25η Μαρτίου προς ανάμνηση του γεγονότος αυτού....

Σνομπισμός ...

Σνομπισμός ...

Ο θαυμασμός κάθε νέου και ξενικού και η δουλική μίμηση του, που παρατηρείται, συνήθως σε άτομα της ανώτερης κοινωνίας, ιδιαίτερα στους νεόπλουτους, οι οποίοι ακολουθούν το συρμό στην ενδυμασία και στους τρόπους συμπεριφοράς, αλλά δέχονται με ευκολία και ιδεολογίες και νοοτροπίες, που την αξία ή την απαξία τους δεν είναι ικανοί να κρίνουν. Οι οπαδοί του σνομπισμού περιφρονούν κάθε αξία κι επιδεικνύουν ως ανώτεροι των άλλων, χωρίς να είναι...

Ρεβανσισμός...

Ρεβανσισμός... είναι το να ζητά κανείς ανταπόδοση (ρεβάνς) στην ήττα του, η αντεκδίκηση. Πολιτική που αποβλέπει στην προετοιμασία του πολέμου, με πρόσχημα τη ρεβάνς ήττας. Η πολιτική αυτή κυριάρχησε στη Γαλλία, από το 1871 ως το 1914 και υποδαυλιζόταν κυρίως από το Συνασπισμό της γαλλικής πατρίδας και από το Συνασπισμό των πατριωτών. Η πολιτική του ρεβανσισμού επικράτησε και στη Γερμανία μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο και οδήγησε στην έκρηξη του Β Παγκόσμιου Πολέμου. Ο ρεβανσισμός άρχισε να αναβιώνει στη Δυτική Γερμανία μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο και στράφηκε εναντίον της ΕΣΣΔ και των άλλων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.

Πυρρωνισμός...